Rekte al la artikolo

Revolucio forgesita

<<  [984]  >>

Eric Lee

Post pli ol tridek jaroj da esplorado la usona ĵurnalisto kaj historiisto Eric Lee publikigis libron pri la mallongviva sendependa Kartvelio. Tradukis ĝin Renato Corsetti kaj ĝi nun haveblas en Esperanto.

Malmulte estas sciate pri Kartvelio kaj ĝia popolo, Eric.

Vi tute pravas. Se homoj kapablas nomi kartvelon, temas kutime pri la sama. Cetere, ĉi tiu unu — Stalin — ŝajne parolis Esperanton. Laŭ unu biografio li fondis klubon; en alia nefinita biografio legeblas, ke li lernis en malliberejo. Li ne, kiel tragike sciate, restis entuziasma pri Esperanto tamen.

Kie komenciĝis la ideo verki libron pri lando tiel nekonata?

Mi kreskis maldekstremulo en tre dekstrema lando kaj tempo, kaj unu tagon eksciis, ke iam ekzistis lando, kian mi volus vidi: socialisma sed ne akceptante kiel pozitivan la sovetan modelon.
Ju pli mi esploris, des pli mi adoris: Kartvelio estas la unusola lando en kiu marksisma partio plenumis demokratan socialisman revolucion en la tuto.

Do alian sistemon havis Kartvelio? Kiam?

Jes, ĝuste. En la 20-a jarcento estis pluraj eksperimentoj en la regado de laboristoj. Abdikis la caro en 1917, kaj poste komenciĝas la regado de la bolŝevistoj. Deklaris sian sendependecon Kartvelio en 1918. La lando estis baldaŭ okupata de la germanoj kaj, post la finiĝo de la unua mondmilito, de la brita armeo. Malgraŭ pluraj provoj de komunistoj fari ŝtat-renverson, Kartvelio restis sendependa de 1918 ĝis 1921, kiam okupis la landon la rusa armeo, laŭ ordonoj de Stalin, la kartvelo, kiu poste starigis sovetan regadon.

Kaj neniu sciis pri tio?

Dum la sovetaj jaroj tute ne eblis agnoski tion, kio okazis antaŭe, ke ekzistis alternativo al la tiea sistemo. Eĉ kvaronjarcento post la falo de Sovetio apenaŭ estas sciata la historio, tiel longe forgesita ĝi estis.

Kiel okazis, ke la libro rapide estis tradukita en Esperanton?

Ĉar mi mem estas esperantisto, kaj konas Renaton Corsetti, kiu afable konsentis traduki ĝin. Unue ĝi tradukiĝis en la kartvelan; ja natura kaj kontentiga afero. Ke Esperanto estas la dua lingvo tre plaĉas al mi; libro pri universala reformado en la universala lingvo.

La eksperimento: la forgesita revolucio de Kartvelujo 1918-1921, 250 paĝoj, Eric Lee, Renato Corsetti (trad.) disponeblas ĉe amazon.co.uk, bookdepository.com kaj aliloke kontraŭ £10.

Ĉi tiu artikolo aperis en La Brita Esperantisto de printempo 2018.

<<  [984]  >>