จากนิตยสาร El popola Ĉinio (1978 ฉบับที่ 8 หน้าที่ 33) ระบุว่าในปี ค.ศ. 1936 มีการจัดตั้งสมาคมเอสเปรันโตแห่งประเทศไทย และในหนังสือ Esperanto en perspektivo (1974) ระบุบว่าในปี ค.ศ. 1938 ได้มีการตีพิมพ์หนังสือชื่อ Esperanto? ภาษาโลกคืออะไร? ซึ่งเป็นหนังสือเล่มแรกในภาษาไทยที่นำเสนอภาษาเอสเปรันโต

จากจดหมายถึง Michela Lipari ในปี ค.ศ. 2001 ของคุณพ่อ Marcel Perray (อดีตเจ้าอาวาสวัดแม่พระลูกประคำ กรุงเทพฯ) ได้เขียนว่า ในปี ค.ศ. 1980 คุณเปรม กุเลเมฆิน ได้จัดตั้งสถาบันเอสเปรันโตแห่งประเทศไทยขึ้น โดยคุณพ่อเองเป็นผู้สอนภาษาเอสเปรันผ่านทางทางไปรษณีย์และกำลังจัดทำพจนานุกรม เอสเปรันโต – ไทย แต่เป็นที่น่าเสียดายอย่างยิ่งที่ยังคงไม่พบต้นฉบับของพจนานุกรมเล่มนั้นได้

พจนานุกรมเล่มนี้เป็นพจนานุกรมภาษาเอสเปรันโตสำหรับผู้พูดภาษาไทยเล่มแรก และผลงานที่ใช้ความพยายามในช่วงหลายปี ซึ่งคณะผู้จัดทำไม่ได้คาดหวังว่าพจนานุกรมเล่มนี้เป็นพจนานุกรมที่สมบูรณ์ แต่ก็เชื่อว่าพจนานุกรมเล่มนี้จะบรรลุจุดประสงค์ คือ เป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์สำหรับผู้ที่กำลังเริ่มเรียนและผู้ที่กำลังพัฒนาที่กำลังจะสามารถเริ่มใช้พจนานุกรมเอสเปรันโตภาษาเดียวได้

ประโยชน์ของพจนานุกรมเล่มนี้อยู่ที่ในคำอธิบายเกี่ยวกับการออกเสียง คำอธิบายเกี่ยวกับตัวลงท้ายทางไวยากรณ์เรียงตามตัวอักษร ประโยคตัวอย่าง และคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมของประเทศไทย

สุดท้ายนี้ พวกเรายังหวังเป็นอย่างยิ่งว่าพจนานุกรมเล่มนี้จะช่วยให้ชาวไทยสามารถใช้ภาษาเอสเปรันโตเป็นเครื่องมือสื่อสารในระดับนานาชาติที่อยู่บนพื้นฐานของความยุติธรรม และความเท่าเทียมได้

Antaŭparolo

Laŭ informoj de la gazeto El popola Ĉinio (1978, n-ro 8, p.33) en la jaro 1936 fondiĝis Tajlanda Esperanto-Asocio, kaj la libro Esperanto en perspektivo (1974) mencias, ke en 1938 aperis Esperanto–taja legolibreto verkita de s-ro Lu Bi sub la titolo Esperanto? ภาษาโลกคืออะไร? (Esperanto? Kio estas la mondlingvo?) kiu estas la unua tajlingva libreto, kiu prezentis Esperanton.

En letero al Michela Lipari en la jaro 2001, pastro Marcel Perray (katolika pastro de la Preĝeĵo de la Sankta Rozario, Bankoko) skribis, ke en 1980 s-ro Prem Kulemekin fondis Tajlandan Esperanto-Instituton. La pastro persone instruis Esperanton per koresponda kurso kaj kompilis vortaron Esperanto-tajan. Serĉadoj bedaŭrinde malsukcesis trovi spuron de tiu malneto.

Ĉi tiu vortaro estas la unua Esperanta vortaro por tajlingvanoj kaj estas laboraĵo de plurjara strebado. La kompilintoj ne celis kompletaĵon, sed ili firme kredas, ke la vortaro plenumas sian ĉefcelon esti utila lernilo por kaj komencantoj kaj progresintoj, post kiu nivelo jam eblos ekuzi ampleksan, sole Esperantan vortaron.

Avantaĝoj de ĉi tiu vortaro estas la sekcio pri elparol-ado, laŭalfabetaj klarigoj pri gramatikaj finaĵoj, la granda kvanto da ekzemploj, kaj vortoj pri kulturaĵoj de Tajlando.

Ni esperas, ke la vortaro helpos al multaj tajlingvanoj komuniki internacie surbaze de justeco kaj egaleco.

บทนำ ภาษาเอสเปรันโตคืออะไร

ภาษาเอสเปรันโต คือ ภาษาสากลที่มีความเป็นกลาง – กล่าวคือ ไม่มีชาติใดที่เป็นเจ้าของภาษาเอสเปรันโต ในปี ค.ศ. 1887 (พ.ศ. 2430) เลย์เซร์ ลูดวีก ซาเมนฮอฟ (Lejzer Ludwik Zamenhof) ตีพิมพ์หนังสือเรียนภาษาเอสเปรันโตเล่มแรกโดยใช้นามปากกาว่า “Doktoro Esperanto” (หมอผู้มีความหวัง) ภาษาเอสเปรันโตเป็นภาษาที่มีกฎเกณฑ์แน่นอนและมีความสมเหตุสมผลทางไวยากรณ์ ดังนั้นจึงเป็นเครื่องมือในการสื่อสารระหว่างชาติที่เรียนได้ง่ายและสอนได้โดยมีราคาที่ถูกกว่าภาษาต่างชาติภาษาอื่น ๆ ผู้คนในประเทศต่าง ๆ ที่ใช้ภาษาเอสเปรันโตก็ยังคงใช้ภาษาแม่หรือภาษาอื่น ๆ อยู่ ซาเมนฮอฟเชื่อว่าการสื่อสารระดับนานาชาตินั้นต้องมีความท่าเทียมกัน ไม่เช่นนั้นชนชาติที่มีอำนาจก็จะช่วงชิงความเป็นผู้นำทางภาษาและวัฒนธรรมจากชนชาติที่มีอำนาจน้อยกว่า

ซาเมนฮอฟ

ตั้งแต่วัยเยาว์ของซาเมนฮอฟนั้นเขามีประสบการณ์เกี่ยวกับภาษาต่าง ๆ แต่กลับอยู่ภายใต้สถาพแวดล้อมที่แสนจะเจ็บปวด ซาเมนฮอฟเกิดในปี ค.ศ. 1859 (พ.ศ. 2402) ในเมืองเบียวิสตอค (Białystok) ปัจจุบันตั้งอยู่ในประเทศโปแลนด์ แต่ในเวลานั้นเมืองเบียวิสตอคอยู่ในเขตของประเทศลิทัวเนียภายใต้การปกครองของจักรวรรดิรัสเซีย ซึ่งที่นั้นมีกลุ่มชาติพันธุ์และอิทธิพลต่าง ๆ อยู่รวมกันอย่างผสมปนเป และด้วยเขตพื้นที่ที่เป็นอย่างนี้ จึงทำให้ผู้คนที่อาศัยอยู่ที่นั้นต้องต่อสู้กันและต้องใช้ชีวิตอยู่ด้วยความกดดัน ในบริเวณนั้นประกอบด้วยสี่กลุ่มชาติพันธุ้ คือ ชาวรัสเซีย ชาวโปแลนด์ ชาวเยอรมัน และชาวยิว ซึ่งแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์จะพูดแต่ภาษาของตัวเองและจะตั้งตนเป็นศัตรูกับกลุ่มชาติพันธุ้อื่น ๆ ซึ่งซาเมนฮอฟได้เคยเขียนไว้ว่า

“มีคนสอนข้าพเจ้าว่า มนุษย์ทุกคนเป็นพี่น้องกัน แต่ระหว่างตามท้องถนนหรือแม้แต่หน้าบ้าน ทุก ๆ ก้าวที่เดินผ่านทำให้ข้าพเจ้ารู้สึกเหมือนว่า ไม่มีมนุษย์อยู่เลย มีเพียงแค่ ชาวรัสเซีย ชาวโปแลนด์ ชาวเยอรมัน ชาวยิว ฯลฯ”

Enkonduko Esperanto estas kio

Esperanto estas la neŭtrala internacia lingvo – tio volas diri, ke neniu etna grupo posedas ĝin. Lejzer Zamenhof publikigis la unuan lernolibron de Esperanto en 1887 sub la pseŭdonimo ‘D-ro Esperanto’. Ĝi estas lingvo regula kaj logika, do ĝi estas pli facile lernebla kaj pli malmultekoste instruebla ilo de internacia komunikado ol fremdaj lingvoj. Homoj el multaj landoj uzas Esperanton aldone al la gepatra aŭ aliaj lingvoj. Zamenhof kredis, ke la komunikado inter la nacioj devas esti egalnivela, alie la popoloj plej potencaj uzurpas la ĉefajn rolojn de lingvoj kaj kulturoj de popoloj malpli potencaj.

Zamenhof

Ekde sia frua infaneco Zamenhof spertis diversajn lingvojn, sed sub dolorigaj cirkonstancoj. Lia urbo Białystok, kie li naskiĝis en 1859, nun troviĝas en Pollando. Tiutempe ĝi situis en Litovio, teritorio tiam posede de la Rusa Imperio. Tie etnaj grupoj kaj influoj kunfluis kaj intermiksiĝis, kaj por la teritorio homoj konstante batalis kaj subpremis. Troviĝis kvar diversaj grupoj: rusoj, poloj, germanoj kaj judoj. Ĉiu parolis sian lingvon kaj malamikis kun la aliaj. Aliflanke, Zamenhof skribis:

“oni min instruis, ke ĉiuj homoj estas fratoj, kaj dume sur la strato kaj sur la korto, ĉio ĉe ĉiu paŝo igis min senti, ke homoj ne ekzistas: ekzistas sole rusoj, poloj, germanoj, hebreoj k.t.p.”

ในช่วงที่ซาเมนฮอฟศึกษาอยู่ในกรุงวอร์ซอร์ ขณะนั้นเป็นช่วงเวลาแห่งความมานะและความยากจน เขาเริ่มเข้าใจแล้วว่า ตัวของภาษากลางเองนั้น ไม่สามารถทำลายกำแพงกั้นระหว่างมนุษยชาติได้ แต่สิ่งที่ทำให้ซาเมนฮอฟแตกต่างจากผู้ประดิษฐ์ภาษากลางคนอื่น ๆ นั้นก็คือประสบการณ์ของเขาที่มีต่อความขัดแย้งทางสังคม เชื้อชาติ และศาสนา เขาคิดว่าการสร้างภาษาสากลที่มีความเป็นกลางนั้นเป็นแค่เพียงก้าวแรกสู่สันติ สิ่งที่เขาคิดนั้นมีประโยชน์ ต่อทุกคนที่ต้องทนทุกข์ทรมานหรือถูกกดดันจากการแบ่งแยกทางภาษาและวัฒนธรรม

สมเหตุสมผล, กฎเกณฑ์แน่นอน, ประหยัดเงิน

จากบทนำของหนังสือเรียนเล่มแรกซาเมนฮอฟได้เน้นความสำคัญของจำนวนเวลา เงิน และพละกำลัง อันเป็นสิ่งจำเป็นต่อการเรียนภาษาต่างประเทศ ภาษาที่เป็นสื่อกลางที่สามารภเรียนได้เร็วและมีความเป็นกลางไม่เพียงแต่จะนำความประหยัดค่าใช้จ่ายมาให้ แต่จะทำให้มนุษย์ร่ำรวยเพราะมีเหลือเวลามากขึ้นในการทุ่มเทให้กับวิทยาการต่าง ๆ บนโลกนี้ โดยความร่วมมือที่ปราศจากความเห็นแก่ตัว

ซาเมนฮอฟสร้างภาษาเอสเปรันโตให้มีความสมเหตุสมผลและมีกฎเกณฑ์ตายตัว อย่างที่ใคร ๆ ก็สามารถเรียนได้ แม้เพียงเพื่อความสนุกสนานก็ตาม ภาษาเอสเปรันโตเป็นภาษาที่ง่ายและเรียนรู้ได้เร็วกว่าภาษาต่างชาติภาษาอื่น ๆ และการเรียนภาษาเอสเปรันโตเป็นความเพลิดเพลินอย่างหนึ่งเพราะผู้เรียนสามารถฝึกฝนสมเหตุสมผลของคำและประโยค ซึ่งตรงข้ามกับการเรียนภาษาอื่น ๆ ที่ต้องจำความไม่สมเหตุสมผล ข้อยกเว้นต่าง ๆ รวมไปถึงสำนวนอันมากมาย อีกด้วย โดยที่ภาษาเอสเปรันโตมีความยืดหยุ่นและเต็มไปด้วยความสามารถในการให้ความหมายได้อย่างน่าอัศจรรย์

ภาษาที่ไม่ใช่ของชาติใด

นิตยสารภาษาเอสเปรันโตเล่มแรกปรากฏในปี ค.ศ. 1889 (พ.ศ. 2432) ที่ประเทศเยอรมนี ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาภาษาของเขาก็ไม่เป็นของคนใดคนหนึ่งหรือของชาติใดชาติหนึ่ง แต่เป็นของผู้ใช้ทั้งหมดของทุก ๆ ประเทศ นอกจากนี้ ซาเมนฮอฟเริ่มเข้าใจว่าคนเพียงคนเดียวไม่ามารถ “สร้าง” ภาษาทั้งภาษาได้ การพัฒนาของภาษานั้นขึ้นอยู่กับผู้ใช้ - ซึ่งเหมือนกับภาษาอื่น ๆ ที่มีชีวิตอยู่ -

La studojaroj de Zamenhof en Varsovio estis tempo de diligento kaj malriĉeco. Li ekkomprenis, ke komuna lingvo ne per si mem sufiĉus por trarompi la barilojn inter la popoloj. Tio, kio apartigas Zamenhof disde ĉiuj aliaj aŭtoroj de lingvoprojektoj, estas lia propra vivosperto de sociaj, rasaj kaj religiaj konfliktoj. Li opiniis, ke kreo de neŭtrala internacia lingvo estas nur la unua paŝo survoje al pli ĝenerala celo de paco. Liaj agoj celis ĉiujn, kiuj suferadas aŭ subpremiĝas pro lingva kaj kultura diskriminacio.

Logika, regula, monŝpara

En la antaŭparolo de sia unua lernolibreto Zamenhof substrekis la grandan kvanton da tempo, mono kaj energio, kiu necesas por ellerni fremdan lingvon. Komuna, rapide lernebla kaj neŭtrala lingvo ne nur portus monŝparon, sed riĉigus la homaron, ĉar estus pli da tempo por dediĉi al la scioj de la mondo en spirito de malegoisma kunlaborado.

Zamenhof donis al Esperanto logikan kaj regulan strukturon, tiel ke iu ajn povas lerni ĝin eĉ por amuziĝo. Ĝi estas multege pli facile kaj rapide ellernebla ol etnaj lingvoj. La studado de Esperanto estas plezuro, ĉar oni praktikas logikan dedukton de vortoj kaj frazoj, kontraŭe al memor-ado de nekonsekvencecoj, esceptoj kaj idiotismoj de etnaj lingvoj. Samtempe ĝi estas mirinde fleksebla kaj esprimriĉa.

Nenies kaj ĉies

La unua gazeto en Esperanto aperis en Germanio en 1889. Samjare Zamenhof cedis ĉiujn rajtojn pri sia aütoreco. Ekde tiam lia lingvo apartenas nek al individuo nek al nacio sed al ĉiuj siaj uzantoj el ĉiu lando. Zamenhof krome komprenis, ke neniu unuopulo povus ‘krei’ tutan lingvon. Ĝia evoluo dependas – kiel ĉe ĉiu alia vivanta lingvo – de ĝiaj uzantoj.

การประชุมเอสเปรันโตครั้งแรกของโลก

ในปี ค.ศ. 1905 (พ.ศ. 2448) การประชุมใหญ่เอสเปรันโตสากลครั้งแรก ได้จัดขึ้นที่เมือง Boulogne-sur-Mer เมืองชายฝั่งทางภาคเหนือของประเทศฝรั่งเศส ภาษาเอสเปรันโตและการประชุมครั้งนั้นถือได้ว่าเป็นความสำเร็จครั้งยิ่งใหญ่ หลังจากนั้นการประชุมใหญ่เอสเปรันโตสากลก็ได้จัดขึ้นทุกปี ยกเว้นในช่วงที่เกิดสงครามโลก

ซาเมนฮอฟมีชีวิตอยู่ไม่ถึงช่วงปลายของสงครามโลกครั้ง

ที่ 1 เขาใช้ชีวิตอย่างหักโหมการทำงานอันยาวนานและสงครามก็ทำให้เขาหดหู่ อย่างไรก็ตาม ภาษาแห่งความหวังของเขาก็ได้หยั่งรากลึกทั้งในทวีปยุโรปทวีป เอเชียและทวีปอเมริกา โดยที่ระบอบเผด็จการของฮิตเลอร์ และสตาลิน และระบบการปกครองแบบทหารของญี่ปุ่น ก็ไม่สามารถทำให้ภาษาเอสเปรันโตตายลงไปได้ ซึ่งเคยเป็นหนึ่งในจุดประสงค์ของระบบการปกครองแบบนี้

การประชุมใหญ่เอสเปรันโตสากลครั้งที่ 50 ได้จัดขึ้นที่กรุงโตเกียว ในปี ค.ศ.1965 (พ.ศ. 2508) ต่อจากนั้นการประชุมใหญ่เอสเปรันโตสากลในทวีปเอเชีย ก็จัดขึ้นที่กรุงปักกิ่ง กรุงโซล และกรุงฮานอย

ภาษาแห่งวรรณกรรม

เหตุผลแห่งความสาเร็จของภาษาที่ซาเมนฮอฟได้ประดิษฐ์ขึ้นก็คือความเข้าใจของเขาที่ว่าภาษาที่เหนือขอบเขตความเป็นชาติจะต้องเป็นเครื่องมือทางวัฒนธรรมและทางงานวรรณกรรมได้ ภาษาเอสเปรันโตได้แสดงความสามารถของตัวเองแล้วดูได้จากจำนวนงานวรรณกรรมแปลสำคัญ ๆ ของโลกที่มีอยู่มากมาย และในเวลานี้งานวรรณกรรมต้นฉบับในภาษาเอสเปรันโต เป็นปรากฏการณ์ทั่วโลก ผลงานเหล่านี้สร้างสรรค์โดยนักประพันธ์จากหลายประเทศ ซึ่งเป็นผู้เลือกสร้างสรรค์ผลงานโดยใช้ภาษาเอสเปรันโต เพราะคุณลักษณะและคุณค่าของตัวภาษา ดังนั้นวรรณกรรมภาษาเอสเปรันโตจึงเป็นงานวรรณกรรมที่มีคุณค่าเช่นเดียวกับงานวรรณกรรมของภาษาอื่น ๆ

Unua monda kongreso

En 1905 la Unua Universala Kongreso de Esperanto okazis en la apudmara urbo nordfranca Bulonjo-ĉe-Maro (Boulogne-sur-Mer). La lingvo kaj la kongreso estis granda sukceso. Depost tiam okazas monda kongreso ĉiujare – serio, kiun interrompis sole la mondmilitoj.

Zamenhof ne ĝisvivis la finon de la Unua Mondmilito. Li elĉerpiĝis pro laborado, kaj la milito profunde deprimis lin. Tamen, lia lingvo de espero jam kreskigis firmajn radikojn tra Eŭropo, Azio kaj Ameriko. Eĉ la postaj diktatoraj reĝimoj de Hitler kaj Stalin, kaj la militisma reĝimo de Japanio, malsukcesis mortigi Esperanton, kio estis unu el iliaj eksplicitaj celoj.

La 50a Universala Kongreso de Esperanto okazis en Tokio en 1965. Postaj aziaj mondkongresoj jam okazis en Pekino, Seulo kaj Hanojo.

Literatura lingvo

Plia kialo de la sukceso de la projekto de Zamenhof estis lia kompreno, ke supernacia lingvo devas esti perilo de kulturo, de literaturo. La lingvo jam delonge montris sian kapablon per tradukoj de amaso da grandaj verkoj de la monda literaturo. Kaj nun la originala literaturo de Esperanto estas tutmonda fenomeno, kreata de aŭtoroj el multaj landoj, kiuj elektis verki en la lingvo pro ĝiaj kvalitoj kaj valoroj. Ĝi meritas komparon kun la literaturoj de aliaj lingvoj.
คุณค่า

ภาษาเอสเปรันโตใช้พูดสื่อสารกันทั่วโลกเป็นดั่งเครื่องมือสร้างมิตรภาพระหว่างผู้คนจากทุกทวีป ทุกวัฒนธรรม ทุกศาสนา โดยยังคงใช้ร่วมกับภาษาท้องถิ่น และ/หรือภาษาประจำชาติ ผู้พูดภาษาเอสเปรันโตเชื่อว่าการอยู่ร่วมกันอย่างสันติทำให้เกิดขึ้นได้ด้วยจิตวิญญาณแห่งความเท่าเทียมและการเคารพซึ่งกันและกัน

ภาษาเอสเปรันโตเป็นเครื่องมือเครื่องเดียวที่ยอมให้ใคร ๆ ก็ได้นำมาใช้เพื่อแสดงคุณค่าทางวัฒนธรรมซึ่งกล่าวมาแล้วข้างต้น สิ่งนี้จะตรงกันข้ามกับสถานการณ์ในปัจจุบัน ซึ่งประเทศที่มีอำนาจทางเศรษฐกิจจะมีอำนาจเหนือกว่าประเทศที่ร่ำรวยน้อยกว่าและจะต้องรับสถานะเพียงแค่ประเทศผู้บริโภค ซึ่งโดยการใช้ภาษาเอสเปรันโต คนแต่ละคน วัฒนธรรมแต่ละวัฒนธรรมจะสามารถแสดงบทบาทของตัวเองได้อย่างเท่าเทียมกันในชีวิตแบบสากล

Valoroj

Esperanto estas parolata tra la mondo kiel perilo de amikeco inter la popoloj de ĉiuj kontinentoj, kulturoj kaj religioj, flanke de ĉi ties propraj loka, regiona kaj/aŭ nacia lingvoj. Esperanto-parolantoj kredas, ke paca kunvivado estas atingebla sole en spirito de egaleco kaj komuna respekto.

Esperanto estas la sola rimedo, kiu ebligas al ĉiu ajn homo praktiki la ĉi-supre menciitajn kulturajn valorojn. Ĉi tio kontrastas kun la nuntempa situacio, en kiu ekonomie potencaj kulturoj superregas malpli riĉajn landojn, kiuj siavice devas akcepti roli kiel nuraj konsumlandoj. Per Esperanto ĉiu homo kaj ĉiu kulturo povas roli egale en la internacia vivo.

หนังสืออ่านเพิ่มเติม Pluaj legaĵoj

Auld, William: Kulturo kaj internacia lingvo.Chapecó, SC (BR): Fonto, 1986.

Auld, William (red.): Nova Esperanta krestomatio. ประมวลเบ็ดเตล็ด. Roterdamo (NL): UEA, 1991. ISBN 92-9017–043-3.

Auld, William: Pri lingvo kaj aliaj artoj.Antverpeno (BE) /

La Laguna (ES): TK/Stafeto, 1978. ISBN 90-6336-006-1.

Boulton, Marjorie: Faktoj kaj fantazioj. Progresiga legolibro. หนังสือสำหรับหัดอ่าน Roterdamo (NL): UEA, 1993. ISBN 92-9017-028-X.

Diskriminacio – Prelegaro el la 65a Universala Kongreso de Esperanto. Roterdamo (NL): UEA, 1984. ISBN 92-9017-

031-X.

Fettes, M., B. Bolduc (red.): Al lingva demokratio / Towards Linguistic Democracy / Vers la démocratie linguistique. ในภาษาเอสเปรันโต ภาษาภาษาอังกฤษ และภาษาฝรั่งเศส. Rotterdam (NL): UEA, 1998. ISBN 92-9017-054-9.

Invito al internacia lingvo Esperanto. ในภาษาญี่ปุ่น. Tokio (JP): Japana Esperanto-Instituto, 2009. ISBN 978-4-88887–063-7.

Janton, Pierre: L’espéranto. ในภาษาฝรั่งเศส. Paris (FR): PUF, 1994.

Janton, Pierre: Esperanto: Language, Literature and Community. ในภาษาอังกฤษ. Albany, NY (US): State University of New York Press, 1993. ISBN 0-7914-1254-7.

Kolker, Boris: Vojaĝo en Esperanto-lando. หลักสูตรขั้นสูงและคำแนะนำวัฒนธรรมภาษาเอสเปรันโต Roterdamo (NL): UEA, 2005 (3a eldono). ISBN 92-9017-088-3.

Lapenna, Ivo: Elektitaj paroladoj kaj prelegoj. Roterdamo (NL): UEA, 2009 (2a eldono). ISBN 97892-9017-110-2.

Lee Chong-Yeong, Liu Haitao: Al nova internacia lingva ordo / Towards a New International Language Order / ÂõÏò¹ú¼ÊÓïÑÔÐÂÐò¡£ในภาษาเอสเปรันโต ภาษาอังกฤษ และภาษาจีน. Roterdamo (NL): UEA, 2004. ISBN 92-9017-085-9.

Lins, Ulrich: La danĝera lingvo. Studo pri la persekutoj kontraŭ Esperanto. Roterdamo (NL): UEA, 2016. ISBN 97892-

9017-128-7.

Marček, Stano (มาเช็ค, สตาโน): เอสเปรันโตโดยวิธีตรง (ตำราเรียน). Martin (SL): Stano Marček, 2012. ISBN 978-80-

89312-21-4.

Migliorini, Elio: Esperanta legolibro. Verona (IT): IIE, 1985.

Nova plena ilustrita vortaro de Esperanto, La. Parizo (FR): SAT, 2002. ISBN 2-9502432-5-8.

Phillipson, Robert: Linguistic Imperialism. ในภาษาอังกฤษ. Oxford (GB): Oxford University Press, 1992. ISBN 0-19437146-8.

Piron, Claude: Ĉu li bremsis sufiĉe? หนังสือสำหรับหัดอ่าน Antverpeno (BE) / La Laguna (ES): TK/Stafeto, 1979. ISBN 90-6336-008-8.

Piron, Claude: Ĉu li venis trakosme? หนังสือสำหรับหัดอ่าน Antverpeno (BE) / La Laguna (ES): TK/Stafeto, 1980. ISBN 90-6336-019-3.

Piron, Claude: Ĉu vi kuiras ĉine? Detektivromano. หนังสือสำหรับหัดอ่าน Ā̄byhøj (DK): DEF, 1976. ISBN 87-85020-88-5.

Piron, Claude: Défi des langues, Le : Du gâchis au bon sens. ในภาษาฝรั่งเศส. Paris (FR): L’Harmattan, 1994. ISBN 2-7384-2432-5.

Piron, Claude: Esperanto: Ĉu eŭropa aŭ azia lingvo? Roterdamo (NL): UEA, 1977. ISSN 0165–2524.

Piron, Claude: Gerda malaperis! Lingvo-instrua romaneto. หนังสือสำหรับหัดอ่าน Chapecó, SC (BR): Fonto, 1983.

Piron, Claude: Hidden Perverse Effects of the Current System of International Communication, The. ในภาษาอังกฤษ. Rotterdam (NL): UEA, 2004. ISSN 0165-2575.

Piron, Claude: Ili kaptis Elzan! หนังสือสำหรับหัดอ่าน Chapecó, SC (BR): Fonto, 2000.

Piron, Claude: Vere aŭ fantazie. Rakontaro en facila Esperanto. หนังสือสำหรับหัดอ่าน Chapecó, SC (BR): Fonto, 2001.

Praga manifesto de la movado por la internacia lingvo Esperanto. ในเจ็ดภาษา เอสเปรันโต จีน ฝรั่งเศส รัสเซีย สเปน อังกฤษ อาหรับ Roterdamo (NL): UEA, 2000. ISBN 92-9017-069-7.

Richardson, David: Esperanto: Learning and Using the International Language Esperanto. ในภาษาอังกฤษ. El Cerrito, CA (US): ELNA, 2004. ISBN 0-9399785-06-4.

Skutnabb-Kangas, Tove: Linguistic Genocide in Education – or Worldwide Diversity and Human Rights? ในภาษาอังกฤษ. Mahwah, NJ (US): Erlbaum, 2000. ISBN 0-80583-467-2.

Sutton, Geoffrey: Concise Encyclopedia of the Original Literature of Esperanto. ในภาษาอังกฤษ. New York (US): Mondial, 2008. ISBN 978-1-59569-090-6.

Valén, Antonio: El esperanto: lengua y cultura. ในภาษาสเปน. Santander (ES): Edita mga, 2004. ISBN 84-920931-4-5.

Wells, John: Linguistische Aspekte der Plansprache Esperanto. ในภาษาเยอรมัน. Saarbrücken (DE): Saarländischer Esperanto-Bund, 1987.

Wells, John: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto. Roterdamo (NL): UEA, 1978. ISBN 92-9017-021-2.

Wennergren, Bertilo: Plena manlibro de Esperanta gramatiko. El Cerrito, CA (US): ELNA, 2005. ISBN 0-939785-07-2.

Zamenhof, L.L.: Fundamenta krestomatio de la lingvo Esperanto. ประมวลเบ็ดเตล็ด. Roterdamo (NL): UEA, 1992. ISBN 92-9017-044-1.

เว็บไซต์และที่อยู่ Ret- kaj poŝt-adresoj

กิจกรรม Aranĝoj: www.eventoj.hu/kalendaro.htm

ขายหนังสือ Librovendado: www.katalogo.uea.org

วิทยุ Radio:

Aŭstralio/ประเทศออสเตรเลีย www.melburno.org.au/ 3ZZZradio;

Ĉinio/ประเทศจีน www.esperanto.cri.com.cn;

Italio/ประเทศอิตาลี www.international.rai.it/radio/ index.shtml;

Kubo/ประเทศคิวบา www.radiohc.cu/eo (www.ameriko.

org/radiokubo);

Pollando/ประเทศโปแลนด์ www.pola-retradio.org; Vatikano/วาติกัน www.radio-vatikana-esperanto.org.

สมาคมเอสเปรันโตสากล

Universala Esperanto-Asocio, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam. ประเทศเนเธอร์แลนด์. Tel. +31 10 436 1044; uea@co.uea.org; www.uea.org

สารานุกรม Enciklopedio: www.eo.wikipedia.org

หลักสูตรในอินเตอร์เน็ต Kursoj en la interreto: www.lernu.net

คำย่อบางคำ Kelkaj mallongigoj

a.B.	antaŭ Budho	ก่อนพุทธกาล
a.K.	antaŭ Kristo	ก่อนคริสต์ศักราช
anst.	anstataŭ	แทน
atm.	antaŭtagmeze	ก่อนเที่ยง
B.E.	Budhana Erao	พ.ศ.; พุทธศักราช
b.t.	bonvolu turni	โปรดพลิก
bv.	bonvolu	กรุณา; ช่วย; เชิญ; โปรด
ĉ.	ĉirkaŭ	ราว ๆ; ประมาณ
D, Del.	Delegito	ผู้แทน
dez.	deziras	อยาก; ต้องการ; ปรารถนา; ประสงค์
D-ro	Doktoro	ดร., ด็อกเตอร์
ekz., ekz-e	ekzemple	ตัวอย่างเช่น
eld.	eldonis; eldono	พิมพ์จำหน่าย; ฉบับ
FD	Fakdelegito	ผู้แทนเฉพาะทาง
f-ino	fraŭlino	นางสาว
i.a.	inter aliaj, interalie	ในบรรดาสิ่งอื่น ๆ, นอกจากสิ่งอื่น ๆ
IJK	Internacia Junulara Kongreso	การประชุม ใหญ่เยาวชนสากล
IKU	Internacia Kongresa Universitato	มหาวิทยาลัยการประชุม ใหญ่สากล
il., ilus.	ilustrita	มีภาพประกอบ
Inĝ.	Inĝeniero	วิศวกร
j.	jaro	ปี
k	kaj	และ
k.a.	kaj aliaj	และอื่น ๆ
kas.	kasisto	เหรัญญิกของสมาคม; ผู้จ่ายเงิน; พนังงานการเงิน
kc	kaj cetere	เป็นต้น; และอื่น ๆ
KD	kompaktdisko, lumdisko	ซีดี
k-do	kamarado	คำสำหรับใช้เรียกแทน นาย ใน SAT; (สหาย)
K.E.	Kristana Erao	ค.ศ.; คริสต์ศักราช
k.e.p.	kiel eble plej	ที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
K-io	Kompanio	บริษัท
kp	komparu (kun)	เปรียบเทียบ(กับ)
ks	kaj simile	เป็นต้น, และอื่น ๆ, ฯลฯ
ktp	kaj tiel plu	และอื่น ๆ ที่คล้ายกัน
LKK	Loka Kongresa Komitato	คณะกรรมการท้องถิ่นซึ่ง เป็นผู้จัดการประชุม
MA	membro-abonanto	สมาชิก-ผู้สั่งซื้อ หนังสือพิมพ์รายเดือน
Mag.	Magistro	ผู้จบการศึกษาระดับมหา บัณฑิต
NB	notu bone	ข้อควรสังเกต; หมายเหตุ
n-ro	numero	หมายเลข; จำนวนพิมพ์ครั้ง หนึ่ง
p.	paĝo	หน้าหนังสือ
p.a.	per adreso	ตามที่อยู่ของ
pĉk	poŝtĉekkonto	บัญชีเช็คไปรษณีย์
pk	poŝtkarto	ไปรษณียบัตร
p.B.	post Budho	พ.ศ.; พุทธศักราช
PIV	Plena ilustrita vortaro de Esperanto	พจนานุกรมเอสเปรันโต– เอสเปรันโต ฉบับสมบูรณ์
p.K.	post Kristo	ค.ศ.; คริสต์ศักราช
pm	poŝtmarko	ไปรษณียากร, แสตมป์
prez.	prezidanto	ประธาน
prof.	profesoro	ศาสตราจารย์
proks.	proksimume	ประมาณ
P.S.; ps.	posta skribo	ป.ล., ปัจฉิมลิขิต
ptm	posttagmeze	หลังเที่ยง
PTT	Poŝto, telegrafo, telefono	ไปรษณีย์
red.	redaktoro	บ.ก., บรรณาธิการ
resp.	respektive	โดยลำดับ
rim.	rimarkigo	ข้อสังเกต
s-ano	samideano	เพื่อนร่วมอุดมการ
SAT	Sennacieca Asocio Tutmonda	สมาคมไม่ฝักใฝ่ชาตินิยม โลก
sek.	sekretario	เลขาธิการ; เลขานุการ
s-ino	sinjorino	นาง
s-ro	sinjoro	นาย
S-ta	Sankta	นักบุญ; คนใจพระ
t.e.	tio estas	คือ(ว่า); อ่านว่า; นั้นก็คือ
TEJO	Tutmonda Esperantista Junulara Organizo	องค์กรเยาวชนผู้พูดภาษา เอสเปรันโตสากล
tel.	telefono	โทร.
TIKO	teknologio de informado kaj komunikado	เทคโนโลยีสารสนเทศ
t.n.	tiel nomata	ที่เรียกกันว่า; ที่สมมุติกันว่า เป็น
trad.	tradukis	แปลโดย
UEA	Universala Esperanto- Asocio	สมาคมเอสเปรันโตสากล
UK	Universala Kongreso	การประชุมใหญ่เอสเปรัน
	de Esperanto	โตสากล
UN	Unuiĝintaj Nacioj	องค์การสหประชาชาติ
v.	bonvolu vidi	โปรดดู
VD	Vicdelegito	รองผู้แทน
vol.	volumo	ฉบับ

คำย่อและสัญลักษณ์ที่ใช้ในพจนานุกรมเล่มนี้
Mallongigoj kaj signoj uzitaj en ĉi tiu vortaro

adj	คุณศัพท์	adjektivo
adv	กริยาวิเศษณ์	adverbo
aero	วิชาการบิน	aeronaŭtiko, aviado
anat	กายวิภาคศาสตร์และ สรีรวิทยา	anatomio k fiziologio
ark	ล้าสนัย	arkaika
astro	ดาราศาสตร์	astronomio
bio	ชีววิทยา	biologio
bot	พฤษศาสตร์	botaniko
elek	วิศวกรรมไฟฟ้า	elektrotekniko
fin	การเงิน	financo
fiz	วิชาฟิสิกส์	fiziko
fon	สัทศาสตร์	fonetiko
foto	การถ่ายภาพ	fotografio
geo	ภูมิศาสตร์	geografio
geol	ธรณีวิทยา	geologio
geom	เรขาคณิต	geometrio
gram	ไวยากรณ์	gramatiko
jur	กฎหมาย	juro
ĵurn	วารสารศาสตร์	ĵurnalismo
kem	เคมีวิทยา	kemio
kom	ธุรกิจ	komerco
konj	คำสันธาน	konjunkcio
mar	เรือ	maristaj aferoj
mat	คณิตศาสตร์	matematiko
med	แพทยศาสตร์	medicino
mek	กลศาสตร์	mekaniko
mil	ทหาร	militista
min	แร่ธาตุ	mineralogio
muz	ดนตรี	muziko
ntr	อกรรมกริยา	netransitiva
pol	การเมือง	politiko
prep	คำบุพบท	prepozicio
pron	คำสรรพนาม	pronomo
psik	จิตวิทยา	psikologio, psikiatrio
rel	ศาสนา	religio
sci	วิทยาศาสตร์	scienca
sing	เอกพจน์	singulara
tek	ทางเทคนิค	teknika
teatro	ละคร	teatraj prezentaĵoj
tr	สกรรมกริยา	transitiva (-n)
zool	สัตววิทยา	zoologio
=	มีความหมายเหมือน	samsignifas
/	หรือ	aŭ

ตัวอักษร Alfabeto

Aa Bb Cc Ĉĉ Dd Ee Ff Gg Ĝĝ Ĥĥ Ii Jj Ĵĵ Kk Ll Mm Nn Oo Pp Rr Ss Ŝŝ Tt Uu Ŭŭ Vv Zz

ชื่อตัวอักษรในภาษาเอสเปรันโตจะคล้ายกับชื่อตัวอักษรในภาษาไทย ซึ่งมาจากการนำพยัญชนะมาผสมกับสระ o เช่น bo (โบ) co (โตส) ĉo (โช) do (โด) เป็นต้น สำหรับชื่อของสระจะออกเสียงไปตามเสียงของสระนั้น ๆ เช่น a (อา) e (เอ) i (อี) o (โอ) u (อู)

La nomoj de la literoj de la alfabeto elparoliĝas simile kiel en la taja lingvo. Tio estas: la nomo de ĉiu konsonanto elparoliĝas kun la vokalsono o, ekzemple: a bo co ĉo do e … ktp.

การอ่านออกเสียง Elparolado

อักขรวิธีล้วนเป็นไปตามระบบเสียงซึ่งเข้าใจได้ง่าย ตัวอักษรแต่ละตัวออกเสียงเหมือนกับที่เขียน โดยไม่มีตัวอักษรเงียบ

La literumado estas tute laŭ facile komprenebla sonsistemo. Ĉiun literon oni elparolas kiel oni skribas. Ne ekzistas silentaj literoj.

การเน้นเสียง Akcento

การเน้นเสียงของคำ จะเน้นเสียงที่พยางค์ในตำแหน่งรองสุดท้ายเสมอ ตัวอย่างเช่น DOmo (บ้าน), Apud (ถัดไป), inteliGENta (เฉลียวฉลาด)

La akcento troviĝas senescepte sur la antaŭlasta silabo.

สระ Vokaloj

สระมีเพียงห้าตัวเท่านั้น คือ i e a o u โดยเสียงสระจะตรงกับสัญลักษณ์แบบเดียวกับสัทอักษรสากล [i e a o u] โดยที่เสียง [e] และ [o] จะสามารถขยายได้เป็น [ɛ] และ [ɔ] ตามลำดับ และมักจะออกเสียงสระยาวปานกลาง

Estas nur kvin vokaloj: i e a o u. Iliaj sonoj respondas al la samaj simboloj en la Internacia Fonetika Alfabeto [i e a o u], dum [e] kaj [o] etendiĝas ĝis [ɛ] kaj [ɔ] respektive. Do en Esperanto oni plej bone elparolu ĉiujn vokalojn mezlonge.

ตัวอย่าง Ekzemploj

i [i] เช่น อี ในคำ ศีล ตัวอย่างเช่น rizo (ข้าว)

e [e] เช่น เอ ในคำ เด็ก ตัวอย่าง teni (เก็บ)

a [a] เช่น อา ในคำ บ้าน ตัวอย่าง pano (ขนมปัง)

o [o] เช่น โอ ในคำ หก ตัวอย่าง amo (รัก)

u [u] เช่น อู ในคำ พูด ตัวอย่าง suno (พระอาทิตย์)

สระผสมสองเสียง Diftongoj

aj [ai] เช่น ไอย ในคำ ไทย ตัวอย่าง Tajlando (ประเทศไทย)

ej [ei] เช่น เ+ยฺ ภาษาไทยไม่มีเสียงนี้ ในภาษาอังกฤษ

เช่นคำว่า they ตัวอย่าง plej (ที่สุด)

oj [oi] เช่น อย ในคำ บ่อย ตัวอย่าง domoj (บ้านหลายหลัง)

uj [ui] เช่น อุย ในคำ คุย ตัวอย่าง tuj (ในทันที)

aŭ [au] เช่น เอา ในคำ เจา ตัวอย่าง aŭto (รถ)

eŭ [eu] เช่น เอว ในคำ เอว ตัวอย่าง Eŭropo (ยุโรป)

พยัญชนะ Konsonantoj

b [b] บ เช่นในคำ ใบไม้ ตัวอย่าง bona (ดี)

c [ʦ] ตส ในภาษาไทยไม่มีเสียงนี้ แต่พบในภาษาเยอรมัน เช่น

คำว่า Zigarette ในภาษาเช็ค เช่นคำว่า

cigareta เรือเสียงของตัวอักษรรัสเซีย ц

ตัวอย่าง cepo (หัวหอม)

ĉ [ʧ] ช เช่นในคำ ช้าง ตัวอย่าง ĉina (จีน)

d [d] ด เช่นในคำ เด็ก ตัวอย่าง doni (ให้)

f [f] ฟ เช่นในคำ ฟัน ตัวอย่าง fari (ทำ)

g [g] ก แต่เสียงก้อง เช่นในคำภาษาอังกฤษ gitaro (กีตาร์)

ĝ [ʤ] จ เช่นในคำ จาน ตัวอย่าง ĝi (มัน)

h [h] ห เช่นในคำ ให้ ตัวอย่าง homo (คน)

ĥ [x] ภาษาไทยไม่มีเสียงนี้ แต่พบในภาษาสเปน เช่นคำว่า

junio ในภาษาเยอรมัน เช่นคำว่า

Sache ในภาษาดัตช์ เช่นคำว่า

gast หรือเสียงของตัว อักษรรัสเซีย х

ตัวอย่าง ĥoro (คณะร้อง เพลง)

j [j] ย เช่นในคำ ยาย ตัวอย่าง juna (อายุน้อย)

ĵ [ʒ] ภาษาไทยไม่มีเสียงนี้ แต่พบในภาษาอังกฤษ เช่นคำ ว่า pleasure ในภาษาฝรั่งเศส เช่นคำว่า azure ในภาษาจีน เช่นคำว่า λ หรือเสียงของตัวอักษร

ภาษารัสเซีย ж ตัวอย่าง ĵus (เพิ่งจะ)

k [k] ก เช่นในคำ ไก่ ตัวอย่าง kaj (และ)

l [l] ล เช่นในคำ ลิง ตัวอย่าง li (เขา(ชายหนึ่ง คน))

m [m] ม เช่นในคำ มี ตัวอย่าง mi (ผม/ดิฉัน)

n [n] น เช่นในคำ หนู ตัวอย่าง nun (เดี๋ยวนี้)

p [p] ป เช่นในคำ ปลา ตัวอย่าง porti (ถือ)

r [r] ร เช่นในคำ เรือ ตัวอย่าง rato (หนู)

s [s] ส เช่นในคำ สนุก ตัวอย่าง ses (หก)

ŝ [ʃ] ภาษาไทยไม่มีเสียงนี้ แต่พบในภาษาอังกฤษ เช่นคำ

ว่า shock หรือในภาษาจีน เช่นคำว่า Щ ตัวอย่าง ŝi (เขา(ผู้หญิงหนึ่ง))

t [t] ต เช่นในคำ เต่า ตัวอย่าง tiam (ตอนนั้น)

v [v] ภาษาไทยไม่มีเสียงนี้ แต่พบในภาษาอังกฤษ เช่นคำ

ว่า video ตัวอย่าง vi (คุณ)

z [z] ภาษาไทยไม่มีเสียงนี้ แต่พบในคำภาษาอังกฤษ เช่น

คำว่า zip หรือในภาษาจีน เช่นคำว่า

ตัวอย่าง zingibro (ขิง)

ข้อสังเกตสำหรับการอ่านออกเสียง
Notoj pri elparolado

เป็นไปไม่ได้เลยที่จะอธิบายลักษณะเสียงของภาษาหนึ่งได้อย่างถูกต้องแม่นยำเพียงใช้การอ้างอิงจากเสียงของอีกภาษาหนึ่ง จึงขอแนะนำให้ผู้เรียนไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์ หรือขอรับแผ่นซีดี Esperanto Pronunciation ชั้นเยี่ยม (ระยะเวลา ๔๒ นาที) ISBN 0-90-11757-18-7 โดย ศ.จอห์น เวลลส์ ศาสตราจารย์เกียรติคุณแห่งการศึกษาระบบการออกเสียงจากมหาวิทยาลัยลอนดอน หรือศึกษาจากเว็บไซต์ www.lernu.net

Rekomendindas aŭskultado de la KD Esperanto Pronunciation de John Wells (daŭro de 42 minutoj). ISBN 0-90-11757-18-7. (www.esperanto.org.uk; Esperanto-Asocio de Britio, Station Road, Barlaston, Stoke-on Trent, ST12 9DE, Anglio) kaj de sonregistroj en la retpaĝaro www.

lernu.net.

ขอให้ใช้ความพยายามเป็นพิเศษในการแยกแยะความแตกต่างระหว่างตัวอักษร l และ r และควรออกเสียงตัวอักษร r ที่อยู่ก่อนพยัญชนะให้ชัดเจนด้วย ตัวอย่างเช่นคำว่า paspoRto อย่าออกเสียงแบบทับศัพท์ภาษาอังกฤษคือ พาสปอร์ต แต่เป็น พาสปอรโต ตัวอย่างอื่น ๆ คือ korno (เขาสัตว์) ออกเสียงเป็น กอรโน หรือ bonfarto (การมีคุณภาพชีวิตที่ดี) ออกเสียงเป็น โบนฟารโต

Atente distingu inter la sonoj l kaj r, kaj oni devas klare elparoli la literon r antaŭ alia konsonanto, ekzemple en la vorto paspoRto. Ne elparolu kiel la vorto trans-literumita el la angla. Aliaj ekzemploj: korno, bonfarto.

ไม่มีเสียง ง ตัวอย่างเช่น Ban-koko กรุงเทพฯ, lin-gvo ภาษา, zin-gib-ro ขิง.

Ne troviĝas ŋ-sono.
พจนานุกรม Vortaro A-Z

A

-a ตัวเติมท้าย (finaĵo) ของคำคุณศัพท์ เช่น bon~ ดี; bon~ homo; la homo estas bon~ คนดี; la lingvo internaci~ ภาษาระหว่างประเทศ, ภาษาสากล; ŝi sidis malgaj~ เธอนั่งเป็นทุกข์; mi farbis la seĝon nigr~ ฉันทาเก้าอี้สีดำ; ĉi tiu tablo estas tri metrojn larĝ~ โต๊ะตัวนี้กว้างสามเมตร

abak|o ลูกคิด

abat|o เจ้าอาวาส; สมภาร; อธิการวัด

abdik|i (tr สกรรมกริยา) สละราชสมบัติ; สละตำแหน่ง kp เทียบกับ demisii

abdomen|o (ช่อง)ท้อง

abel|o ผึ้ง; ~ujo รวงผึ้ง; ~vakso ขี้ผึ้ง

abi|o ต้นสน

abiturient|o นักเรียนที่เรียนจบมัธยมศึกษาแล้ว

aboc|o ก.ข.ค.

abol|i (jur กฎหมาย) (tr สกรรมกริยา) เลิกล้ม; ยกเลิก: ~i sklavecon เลิกทาส

abolici|i = aboli

abon|i (tr สกรรมกริยา) สมัครเป็นสมาชิก (หนังสือพิมพ์ นิตยสาร ฯลฯ) bv. v. โปรดดู kotizi; ~anto สมาชิก; ผู้สั่งซื้อ

aborigen|o คนถิ่นเดิม; ชาวอะบอริจิน; ชนพื้นเมือง(ออสเตรเลีย) kp เทียบกับ praloĝanto

abort|i (tr สกรรมกริยา) แท้ง; ~o การแท้ง; ~igo การทำแท้ง

absolut|a เด็ดขาด; ไม่มีเงื่อนไข; สมบูรณ์; อนันต์

absorb|i (tr สกรรมกริยา) หมกมุ่นอยู่กับ (ต่อความคิด, ความระมัดระวัง): lia laboro ~as tutan lian penson งานของเขาหมกมุ่นอยู่กับความคิดทั้งหมดของคนอีกคนหนึ่ง; ~iĝi (de, en, per) หมกมุ่น; ฝักไฝ่: li ~iĝis en legado เขาหมกมุ่นอยู่กับการอ่านหนังสือ

abstin|i (ntr อกรรมกริยา) ไม่ดื่มสุรา; (ละ)เว้น; อด; kp เทียบกับ fasti

abstrakt|a เป็นเรื่องของความคิด; นามธรรม; ที่เป็นอาการนาม; ~aĵo (ศิลปะ) นามธรรม

absurd|a เหลวไหล; ไร้สาระ

abund|i (ntr อกรรมกริยา) อุดม; อุดมสมบูรณ์; มากมาย; ดาษดื่น; ~o ความอุดมสมบูรณ์; mal~i ขาดแคลน; มีน้อย; หร็อมแหร็ม; kp เทียบกับ manki

acer|o ต้นเมเปิล

acid|o กรด; ~a รสเปรี้ยว: kontraŭ~a medikamento ยาลดกรด

aĉ|a ไม่ดี; ชั่ว kp เทียบกับ fia; ไม่สวย; แย่; ไร้ประโยชน์ เช่น ~ulo คนถ่อย; (sufikso ปัจจัย) บ่งชี้ถึงความมีคุณภาพที่แย่ เช่น dom~o บ้านผุพัง; skrib~i เขียนหวัด; เขียนชุ่ย

aĉet|i (tr สกรรมกริยา) ซื้อ: ~i je kredito ซื้อเชื่อ; ~i podetale ซื้อปลีก; ~igi ทำให้ซื้อ: mi ~igas al ŝi kolbason ฉันทำให้เธอซื้อไส้กรอก; ~ocentro ศูนย์การค้า; el~i ไถ่; sub~i ติดสินบน

ad|e บ่อย ๆ, ต่อเนื่อง; (sufikso ปัจจัย) เพื่อทำให้คำกริยาเป็นคำนาม (อาการนาม) หรือแสดงการกระทำที่เป็นไปอย่างต่อเนื่องหรือยาวนานเป็นพิเศษหรือเป็นนิสัย เช่น telefoni โทรศัพท์ (กริยา), telefon~o การโทรศัพท์; naĝ~o การว่ายน้ำเป็นเวลานาน เป็นต้น

adapt|i (tr สกรรมกริยา) ปรับตัว; ปรับให้เหมาะ; ดัดแปลง

adekvat|a เหมาะสม

adiaŭ ลาก่อน; ~o การอำลา; ~i (iun) บอกลา, อำลา

adici|i (tr สกรรมกริยา) บวก; ~o การบวก; การรวมจำนวน

adjektiv|o (gram ไวยากรณ์) คำคุณศัพท์ bv. v. โปรดดู a-vorto

administr|i (tr สกรรมกริยา) บริหาร (งาน); จัดการ; ~a การจัดการ; ธุระการ: ~a povo อำนาจบริหาร; ~ado การบริหาร; ธุระการ; การอำนวยการ; ความอำนวยการ; (registara) การปกครอง; ~anto นัก/ผู้บริหาร; ผู้จัด kp เทียบกับ ~isto, aranĝisto, komisiito; ~ejo ตึกอำนวยการ

administraci|o คณะกรรมการการจัดการ; ตึกอำนวยการ; kp เทียบกับ administristaro, administrejo

admir|i (tr สกรรมกริยา) ชื่นชม; ~inda น่าชม

admiral|o นายพลเรือ; พลเรือเอก

admon|i (tr สกรรมกริยา) ว่ากล่าว, ตักเตือน; พูดกระตุ้น

adolesk|i (ntr อกรรมกริยา) เป็นวัยรุ่น, เข้าสู่วัยรุ่น, เป็นหนุ่มเป็นสาว; ~antoj หนุ่มสาว, วัยรุ่น, เยาวชน kp เทียบกับ dekkelk-jarul(in)o; junul(in)o; junularo

adolt|o = plenkreskulo

adopt|i (tr สกรรมกริยา) รับความเชื่อ ภาษา นิสัย ฯลฯ มาใช้; รับเลี้ยงเป็นลูกบุญธรรม: ~a infano, ~ito ลูกบุญธรรม

ador|i (tr สกรรมกริยา) บูชา; นับถือ

adrenalin|o ฮอร์โมนอะดรีนาลีน

adres|o ที่อยู่; ~i (tr สกรรมกริยา) (iun; leteron) เขียนที่อยู่; ส่งคำพูด

adstring|a (ท่าทาง) (รส)ฝาด; ถมึง; รุนแรง; (med แพทย์) สมาน; ประสาน

adult|i (ntr อกรรมกริยา) ล่วงประเวณี; เล่นชู้

adverb|o (gram ไวยากรณ์) คำกริยาวิเศษณ์ bv. v. โปรดดู  e-vorto

advokat|o ทนายความ; นักกฎหมาย; หมอความ kp เทียบกับ juristo

aer|o อากาศ; ลม; ~e, per ~poŝto ทางไปรษณีย์อากาศ; ~um(ad)o การระบายอากาศ; ~armeo กองทัพอากาศ; plen~a, -e กลางแจ้ง

aerobik|o แอโรบิค

afabl|a ใจดี; กรุณาปราณี; เป็นมิตร; ใจดี; เมตตา; สุภาพ

afekt|i (tr สกรรมกริยา) แกล้งทำ, เสแสร้ง; (ntr อกรรมกริยา) ดีดดิ้น, อวดดี

afer|o เรื่องราว, ธุระ, สิ่งของ: ĉu vi havas ~on hodiaŭ? คุณมีธุระอะไรหรือเปล่าวันนี้; la ~ de la brulo การดับเพลิง; la ĉefa ~o ประการสำคัญ; entrudiĝi en la ~oj de aliaj ก้าวก่ายธุระ; malferma por ~oj เปิดให้บริการ; mi iros ~umi (ฉัน)จะไปธุระ; ~isto นักธุรกิจ; ~ŝarĝito อุปทูต

Afgan|io ประเทศอัฟกานิสถาน (ĉefurbo เมืองหลวง Kabulo)

afiks|o (gram ไวยากรณ์) หน่วยคำเติม เช่น ปัจจัย, อุปสรรค, อาคม เป็นต้น

afiŝ|o โปสเตอร์, ใบประกาศ; ~tabulo, ~ejo ป้าย; ที่ประกาศ

aflikt|i (tr สกรรมกริยา) ทำให้ทุกข์ใจ; ทำให้เจ็บใจ

aforism|o คำพังเพยสั้น ๆ

afrank|i (tr สกรรมกริยา) ชำระแสตมป์หรือการขนส่งล่วงหน้า

afrik|a แอฟริกา; ~ano ชาวแอฟริกา; Afrik|o (ทวีป)แอฟริกา

afrodizi|o (med แพทย์) ความรู้สึกทางเพศ; ~igaĵo ยาหรืออาหารที่กระตุ้นความรู้สึกทางเพศ

ag|i (ntr อกรรมกริยา) กระทำ; ปฏิบัติ; ~o การกระทำ; ทำทาง; ~ado (กิจ)การ; ทำการ: ~adkampo วงงาน; ~ipreta เตรียมพร้อม; kontraŭ~i ขัดขวาง; ถ่วง; re~i ตอบโต้; ตอบสนอง

agac|i (tr สกรรมกริยา) ทำให้เปรี้ยวเข็ดฟัน; ทำให้จี๊ดขึ้นสมอง; รบกวน kp เทียบกับ iriti

agar(agar)|o วุ้น

agend|o รายการธุระ; สมุดบันทึกสิ่งที่ต้องทำในแต่ละวัน; สมุดโน้ต

agent|o ตัวแทน; สายลับ; เอเย่นต์ bv. v. โปรดดู peranto, peristo, rajtigito; vojaĝ~ejo สำนักงานท่องเที่ยว; บริษัททัวร์

agit|i (tr สกรรมกริยา) ก่อกวน; ปั่นป่วน; เกณฑ์ผู้คนเพื่อจุดประสงค์ทางการเมืองหรือศาสนา; กระตุ้นความคิดในการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น; ทำให้เกิดความไม่สบายใจ; เขย่าของเหลวอย่างรวดเร็ว; ~ulo ผู้ปั่นป่วน; ผู้ก่อกวน

agl|o นกอินทรี

aglomer|i (tr สกรรมกริยา) รวมกันเข้าเป็นก้อน

agnosk|i (tr สกรรมกริยา) รับรอง (อย่างเป็นทางการ)

agoni|o การทรมานครั้งสุดท้ายก่อนตาย; ใกล้ถึงจุดจบ

agord|i (tr สกรรมกริยา) (muz ดนตรี) ตั้งเสียง; ปรับเสียงเข้าหากัน; จูนหาสัญญาณ; (komputiko วิทยาการคอมพิวเตอร์) ตั้งค่า; bv. v. โปรดดู harmonii; ~o การตั้งเสียง; ~isto ผู้ตั้งเสียงดนตรี; ~oforko ส้อมเสียง

agr|o ดินเหมาะแก่การเพาะปลูก; ที่นา; ~ara กสิกรรม: ~ara partio พรรคกสิกร

agrabl|a เป็นที่พอใจ; น่ายินดี; ชื่นใจ: mi deziras al vi ~an restadon ขอให้มีความสุขกับการพักผ่อนนะ; mal~a น่ารังเกียจ

agraf|o ตัวหนีบ; ตัวยืด; ตะขอ (เสื้อ, กางเกง, สร้อย)

agres|i (tr สกรรมกริยา) บุกรุก; เข้าตี; เข้าปะทะ; ~o การบุกรุก; ~anto ผู้รุกราน; ฝ่ายรุกราน; คนก้าวร้าว; ~ema ก้าวร้าว

agrikultur|o เกษตรกรรม; การกสิกรรม; การเกษตร

agronomi|o เกษตรศาสตร์

aĝ|o อายุ; วัย; ~a มีอายุ; alt~ul(in)(ar)o ผู้สูงอายุ; ผู้สูงวัย; grand~a เฒ่า; infan~o เยาว์วัย; jun~o วัยรุ่น; mez~o วัยกลางคน; mal-jun~o วัยชรา; plen~iĝi บรรลุนิติภาวะ; pli~ulo ผู้ใหญ่

aha! อา; อ้าว; หุยฮา; นั่นแน่

ahom|o (etno กลุ่มชาติพันธ์) ชาวอาหม: la ~a (lingvo) ภาษาอาหม

aĥ|o (etno กลุ่มชาติพันธ์) ชาวอีก้อ: la ~a (lingvo) ภาษาอีก้อ

aidos|o โรคเอดส์; เอดส์

aj! โอ๊ย

ajl|o กระเทียม

ajn อะไรก็ได้; ใดก็ได้; ไหนด็ได้ – ใช้ข้างหลังคำ i- และคำ ki- เช่น ni povos iri kien ~ พวกเราจะไปไหนก็ได้; kiam ~ เมื่อใดก็ได้; kiel ~ อย่างไรก็ได้; วิธีใดก็ได้; (k)io ~ (konvenas) อะไรก็ได้; io ~ อะไร ๆ ก็ได้; iu ~ ใครก็ได้; สิ่งใหนก็ได้; อันไหนก็ได้; iu ~ aĵo สิ่งไหนก็ได้; eblas uzi iun ~ vorton ใช้คำไหนก็ได้; ~a: ~a domo = iu ~ domo บ้านหลังไหนก็ได้

Ajutaj|o อยุธยา: la ~a Periodo สมัยกรุงศรีอยุธยา

aĵ|o สิ่งของ; วัตถุ; (sufikso ปัจจัย) 1 การแสดงออกรูปธรรมของนามธรรม เช่น nov~o สิ่งแปลกใหม่; ข่าว (หนึ่งเรื่อง); nov~oj ข่าว; 2 สิ่งที่เกิดจากการกระทำซึ้งมีความสัมพันธ์กับรากคำ เช่น seg~o ขี้เลื่อย; led~oj เครื่องหนัง; 3 ลักษณะของพฤติกรรม เช่น infan~o ความน่าเอ็นดูหรือการกระทำของเด็ก; 4 เนื้อสัตว์: pork~o เนื้อหมู

aĵur|a ลวดลายโปร่ง; ลายฉลุ; bv. v. โปรดดู maŝo; reto

akademi|o สถาบัน(การศึกษา): La Reĝa Akademio ราชบัณฑิตยสถาน

akaĵu(nuks)|o (เมล็ด)มะม่วงหิมพานต์

akapar|i (tr สกรรมกริยา) กว้านซื้อ; ยึดครอง; ถือเอกสิทธิ์: ~i la merkaton กว้านซื้อ kp เทียบกับ monopoligi

akcel|i (tr สกรรมกริยา) เร่ง; เพิ่มขึ้น; ~aĵo ตัวเร่ง; ~ilo คันเร่ง; mal~i ถ่วง

akcent|o เสียงหนัก; ~i (tr สกรรมกริยา) กล่าวเน้น; ให้ความสำคัญ: ~i edukadon ให้ความสำคัญกับการศึกษา kp เทียบกับ substreki

akcept|i (tr สกรรมกริยา) ยอมรับ; (ต้อน)รับ: Plena ilustrita vortaro (ย่อ PIV) estas la ~ita internacia vortaro de Esperanto ปีวฟฺ ยอมรับกันว่าเป็นพจนานุกรมสากลของภาษาเอสเปรันโต; la taja estas la ~ita nacia lingvo de Tajlando ภาษาไทยนั้นยอมรับกันว่าเป็นภาษาประจำชาติของประเทศไทย; ~i senplue โมเม; ~o การรับ; การต้อนรับแขก; ~iĝi ผ่าน; ~ebla ใช้ได้; สามารถรับได้; สามารถใช้ได้; ~ejo ส่วนต้อนรับ; เคาวเตอร์ต้อนรับ; สถานที่ต้อนรับ

akci|o (kom ธุรกิจ) หุ้น: ~a kompanio บริษัทจำกัด; ~ulo ผู้ถือหุ้น

akcident|o อุบัติเหตุ: esti trafita de ~o ประสบเหตุ; ~e ประสบอย่างไม่ขาดคิด

akcipitr|o นกเหยี่ยว

akciz|o ภาษีสรรพสามิต bv. v. โปรดดู imposti

akĉent|o สำเนียง bv. v. โปรดดู prononcmaniero: paroli kun ~o พูดแปร่ง

akir|i (tr สกรรมกริยา) ได้มา; ได้รับ; บรรลุ: ~i rezulton/sukceson, sukcesi บรรลุผล; ~(aĵ)o การได้มา; สิ่งที่ได้มา; ~ebla สามารถนำมาได้; สามารถเอามาได้; ~ema โลภ; ละโมบ; re~i กลับคืน; ได้…คืน

aklam|i (tr สกรรมกริยา) โห่ร้องยินดี

akn|o สิว

akomod|i (tr สกรรมกริยา) ทำให้ถูก; ทำให้เหมาะสม

akompan|i (tr สกรรมกริยา) ไปเป็นเพื่อน; ทำพร้อมกับ; (muz ดนตรี) เล่นคลอไปกับ kp เทียบกับ eskorti; kompanio

akord|o ข้อตกลง; ความเห็นพ้อง; ความกลมกลืน; (muz ดนตรี) คอร์ด; ~i (kun) (ntr อกรรมกริยา) เข้ากัน; สอดคล้องกัน; พร้อมใจ; ถูกคอ(กัน); ตกลง; ไพเราะ: ni (bone) ~as (unu kun la alia) พวกเราเข้ากันได้ดี; ~iĝi (ankaŭ gram ไวยากรณ์) เข้ากัน; สอดคล้องกัน: li apenaŭ ~iĝas kun mi เขาไม่ค่อยถูกชะตากับฉัน; re~iĝi กลับมาเข้ากัน; กลับมาสอดคล้องกัน; กลับมาคืนดีกัน

akr|a คม; ~a, ~agusta เผ็ด; จัด; ~amensa เฉียบแหลม; ~apinta แหลม; ~igi ทำให้คม; ฝน; ~igilo (por krajonoj) กบเหลาดินสอ; (por tranĉiloj) หินลับมีด

akrid|o ตั๊กแตน

akrobat|o นักกายกรรม

aks|o เพลา; แกน

aksel|o รักแร้

aksiom|o (mat คณิตศาสตร์, sci วิทยาศาสตร์) สัจพจน์; ข้อความที่ยอมรับว่าเป็นจริงโดยไม่ต้องพิสูจน์

akt|o (teatro ละคร) องก์; ฉาก; (jur กฎหมาย) นิติกรรม; บทบัญญัติ

aktiv|a แข็งแรง; ว่องไว; คล่องแคล่ว; ตื่นตัว; กระตือรือร้น; ~o (fin การเงิน) ทรัพย์สิน; (gram ไวยากรณ์) กรรตุวาจก; ~eco กิจกรรม bv. v. โปรดดู agado; ek~igi กระตุ้น

aktor|o นัก/ตัว/ผู้แสดง; ~i (en) แสดง

aktual|a เกิดขึ้นในปัจจุบัน; เป็นปัจจุบัน; kp เทียบกับ kuranta; nuna; cirkulanta; ~e เดี๋ยวนี้

akumul|i (tr สกรรมกริยา) รวบรวม (ให้มาก); เพิ่มพูน; สะสม

akupuntur|o การฝังเข็ม

akurat|a ตรงเวลา

akustik|o (fiz ฟิสิกส์) สวนศาสตร์ (วิชาว่าด้วยเสียง); ความสามารถในการได้ยินเสียง

akuŝ|i (tr สกรรมกริยา) คลอดลูก; ~istino นางผดุงครรภ์; หมอตำแย; คนทำคลอด

akut|a แหลม; อย่างแรง; รุนแรง: ~a angulo หมุดแหลม: ~a febro ไข้ชนิดรุนแรง

akuz|i (tr สกรรมกริยา) กล่าวหา; กล่าวโทษ; ~o คำ/ข้อกล่าวหา; ข้อหา; ~ito ผู้ต้องหา

akuzativ|o (gram ไวยากรณ์) กรรมการก

akv|o น้ำ: ~ distilita น้ำกลั่น; ~o dolĉa/sensala น้ำจืด; ~o sala น้ำเค็ม; ~o saleta น้ำกร่อย; ~o sankta น้ำมนตร์: aspergi (monaĥon aŭ budhobildon) สรงน้ำ; ~o (simpla) น้ำเปล่า; ~o subtera น้ำบาดาล; ~imuna กันน้ำ; ~ofalo น้ำตก; ~fluo กระแสน้ำ; ~okaŝtano แห้ว; Akvoportanto (หมู่ดาวหมู่หนึ่ง) ราศีกุมภ์; ~oproviz(ad)o (urba) น้ำประปา; ~solvebla farbo สีน้ำ; ~oŝprucado การสาดน้ำ; ~umi รดน้ำ; kran~o น้ำก๊อก; trink~o น้ำดื่ม

akvarel|o จิตรกรรมสีน้ำ; ภาพที่ระบายด้วยสีน้ำ

akvari|o ตู้กระจกหรืออ่างเลี้ยงปลา

akvedukt|o สะพานส่งน้ำ

al (prep บุพบท) ถึง; ไป; (ให้)แก่; กับ; สู่; ตาม: iri ~ ĉi tiu adreso ไปตามที่อยู่นี่; ne parolu ~ li อย่าบอกเขานะ; instruistoj donas scion ~ lernantoj คุณครูให้ความรู้แก่นักเรียน; ne forgesu skribi ~ mi! อย่าลืมเขียนถึงฉัน; li donas ~ mi monon, monon ~ mi เขาให้เงินผม; ~igi สมทบ; ~iĝi (al) เข้าร่วม; สมัคร: ~iĝinta (al; kun) ได้เข้าร่วม...(กับ)แล้ว; ~iĝilo ใบสมัคร, แบบฟอร์ม: plenigi/plenskribi ~iĝilon กรอกแบบฟอร์ม kp เทียบกับ demandaro; mendilo; respondilo; (prefikso อุปสรรค) เช่น ~doni, ~done เพิ่ม; ~dono การเพิ่ม

al|o สิ่งที่มีลักษณะเป็นปีก (ใบพัด, เครื่องบิน, สัตว์, จมูก ฯลฯ)

alarm|o สัญญาณ; เสียงปลุก; เตือนให้ระวัง

Alask|o รัฐอะแลสกา

Alban|io ประเทศแอลเบเนีย (ĉefurbo เมืองหลวง Tirano)

album|o สมุดเก็บภาพ; อัลบั้ม (รูป, เพลง)

alcion|o นกกระเต็น

ale|o ถนนในเมืองหรือทางเดินในสวนที่มีต้นไม้อยู่สองข้างทาง

alegori|o อุปมานิทัศน์; ศิลปะที่ใช้สัญลักษณ์แทนความหมายโดยตรงในภาษาเขียน

alergi|o โรคภูมิแพ้

alfa ตัวอักษรกรีก α แอลฟา; ลำดับแรก; ~partiklo(j) (หรือ ~radio(j)) อนุภาคแอลฟา (หรือ รังสีแอลฟา)

alfabet|o (ชุดตัว)อักษร; พยัญชนะ

alg|o (bot พฤษศาสตร์) สาหร่าย

algebr|o (mat คณิตศาสตร์) พีชคณิต

Alĝer|io ประเทศแอลจีเรีย (ĉefurbo เมืองหลวง Alĝero)

alĥemi|o bv. v. โปรดดู alkemio

ali|a อื่น; ต่าง: kaj ankoraŭ ~aj และอื่น ๆ (อีก); ~e, ~maniere ในวิธีอื่น; โดยวิธีอื่น; ~flanke (แต่)ในอีกทางหนึ่ง; ในด้านอื่น (ของเรื่องที่พูด); อย่างไรก็ตาม; ~iĝi กลายเป็นอย่างอื่น; กลายเป็นคนอื่น; ~iĝo การกลายไปเป็นอย่างอื่น; ~landano คนต่างประเทศ; ~lande ในต่างประเทศ; ~loke ที่อื่น ๆ; unu la ~a ซึ่งกันและกัน: fiksrigardi en la okulojn de unu la ~a มองดูตากัน; ili du (/ ambaŭ) amas unu la ~an เขาทั้งสองรักกัน; la domoj estas konstruitaj for unu de la ~aj บ้านปลูกห่าง ๆ กัน; ni kongruas (unu kun la ~a) เราถูกคอกัน; inter~e ในระหว่างอื่น ๆ; iu ~a ใด ๆ; อื่น ๆ; ไหนก็ได้

alianc|o (หระว่างรัฐ) สมาพันธ์; ความสัมพันธ์/การร่วมมือ; ~ano (คนหรือ)ประเทศที่อยู่กลุ่มเดียวกัน; พันธมิตร: la Aliancanoj ฝ่ายสัมพันธมิตร(ในสงครามโลกครั้งที่สอง)

alibi|o (jur กฎหมาย) คำกล่าวอ้างที่ผู้ถูกกล่าวหาอ้างว่าได้อยู่ที่อื่นขณะเกิดเหตุ kp เทียบกับ senkulpigo; preteksto

aliel หาไม่; มิฉะนั้น = ali(manier)e

alies ของคนอื่น = de iu alia, aliula

aligator|o แอลลิเกเตอร์, จระเข้ตีนเป็ด

aliment|o (jur กฎหมาย) เงินช่วยเหลือสำหรับญาติที่เดือดร้อน

aline|o ย่อหน้า; รายงานสั้น ๆ ในหนังสือพิมพ์; วรรค; ตอน

aliteraci|o สัมผัสอักษร; สัมผัสพยัญชนะ

alkal|o (kem เคมี) ด่าง

alkemi|o การ/วิชาเล่นแร่แปรธาตุ; ~isto นักเล่นแร่แปรธาตุ

alkohol|o แอลกอฮอล์; สุรา; ~aĵo สุรา; ~ulo ขี้เหล้า

alkov|o ช่องในพนังห้องสำหรับตั้งเตียง bv. v. โปรดดู litniĉo

almanak|o ปฏิทินประจำปีชนิดพิสดารที่มีเหตุการณ์ต่าง ๆ ระบุไว้ด้วยรวมทั้งสถิติข้อมูลต่าง ๆ ที่น่าสนใจ; สมพัตสร

almenaŭ (adv กริยาวิเศษณ์) อย่างน้อย

almoz|o ของบริจาค (เงินหรืออื่น ๆ); ~/(pet)i ขอทาน; ~doni บริจาค; ให้ทาน bv. v. ankoraŭ โปรดดูเพิ่มเติม donaci, kontribui: ~doni (manĝaĵon al monaĥo) ใส่บาตร(ให้แก่พระ); ~donemo ความใจบุญ; ~ulo คนขอทาน; bovlo manĝ-~a บาตร